Người dân không cần xác nhận đất không có tranh chấp, nguồn gốc đất khi cấp sổ đỏ

Theo Bộ trưởng Đỗ Đức Duy, từ 1.7.2025 người dân không cần xác nhận đất không có tranh chấp khi cấp sổ đỏ.

Tại hội nghị tập huấn toàn quốc vận hành hệ thống chính trị cấp xã mới vào sáng 15.6, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) Đỗ Đức Duy có báo cáo về việc thực hiện phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền về lĩnh vực nông nghiệp và môi trường khi thực hiện chính quyền địa phương 02 cấp.

Tránh phân cấp hình thức

Tổng số văn bản quy phạm pháp luật được Bộ NN&MT tổ chức rà soát lên tới 1.055 văn bản, Bộ đã thống kê, phân loại và xác định rõ 141 thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, 500 thẩm quyền thuộc trách nhiệm của Bộ trưởng Bộ NN&MT, cùng với hơn 1.000 thẩm quyền, nhiệm vụ của chính quyền địa phương.

Việc phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường được thực hiện theo nhiều nguyên tắc, trong đó, những nội dung cụ thể, gắn với địa bàn và thực tiễn điều hành ở cơ sở thì kiên quyết giao về cho chính quyền địa phương các cấp, bao gồm HĐND, UBND và Chủ tịch UBND cấp tỉnh, cấp xã. Tuyệt đối tránh tình trạng “phân cấp hình thức”, phân quyền nhưng vẫn xin ý kiến hoặc giao việc mà không giao quyền và không giao đủ nguồn lực khiến địa phương lúng túng, bị động.

Chuyển 166 thẩm quyền từ Bộ trưởng Bộ NN&MT cho địa phương

Về kết quả phân quyền, phân cấp từ Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cho Bộ trưởng Bộ NN&MT và chính quyền địa phương: Phân quyền, phân cấp từ Chính phủ cho Bộ trưởng Bộ NN&MT 68 thẩm quyền, nhiệm vụ; Phân quyền, phân cấp từ Thủ tướng Chính phủ cho Bộ trưởng Bộ NN&MT 48 thẩm quyền, nhiệm vụ; Phân quyền, phân cấp từ Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cho Chính quyền địa phương 17 thẩm quyền, nhiệm vụ.

Kết quả phân quyền, phân cấp từ Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho chính quyền địa phương có 166 thẩm quyền, nhiệm vụ; Phân quyền, phân cấp từ chính quyền cấp tỉnh cho chính quyền cấp xã có 11 thẩm quyền, nhiệm vụ.

Các thẩm quyền, nhiệm vụ đã được phân quyền, phân cấp cho địa phương mà có quy định phải xin ý kiến của cơ quan Trung ương trước khi quyết định, phê duyệt thì nay không phải thực hiện, cơ quan, người có thẩm quyền của địa phương tự quyết định phải bảo đảm theo tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm".

Mặt khác, yêu cầu cơ quan, người có thẩm quyền ở Trung ương phải bàn giao và cơ quan, người có thẩm quyền ở địa phương tiếp nhận các hồ sơ trong thời hạn 03 tháng kể từ ngày 01.7.2025 để chính quyền địa phương quản lý nhà nước theo thẩm quyền, nhiệm vụ được giao.

Theo Bộ trưởng Đỗ Đức Duy, Nghị định số 131/2025/NĐ-CP và Nghị định số 151/2025/NĐ-CP nhằm phân định rõ ràng nhiệm vụ giữa cấp tỉnh và cấp xã trong điều kiện không còn tổ chức cấp huyện, trong đó phân định 192 thẩm quyền, nhiệm vụ từ chính quyền cấp huyện cho chính quyền cấp xã mới và một phần cho cấp tỉnh (Chuyển 14 thẩm quyền, nhiệm vụ từ cấp huyện cho cấp tỉnh; Chuyển 178 thẩm quyền, nhiệm vụ từ cấp huyện chuyển cho cấp xã).

Ngoài ra, trong lĩnh vực đất đai, chuyển 2 thẩm quyền của HĐND cấp tỉnh cho UBND cấp tỉnh thực hiện liên quan đến bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, bảng giá đất; chuyển 54 thẩm quyền của UBND cấp tỉnh cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh thực hiện liên quan đến dự án xây dựng bảng giá đất, giá đất cụ thể, khu vực, phạm vi cần lập bản đồ địa chính, điều tra, đánh giá đất đai...

Cấp sổ đỏ không cần xác nhận về nguồn gốc đất

Nghị định số 151/2025/NĐ-CP thiết kế lại trình tự, thủ tục thực hiện 55 thủ tục hành chính và cắt giảm 165 ngày thực hiện thủ tục hành chính; trong đó bỏ 3 bước công việc: phải có Hội đồng đăng ký đất đai trong thủ tục cấp Giấy chứng nhận lần đầu; ký hợp đồng thuê đất; xác định giá đất trong thủ tục đăng ký biến động trên đất được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hàng năm.

Nghị định số 151/2025/NĐ-CP cũng quy định cắt bỏ 11/66 (tương đương 16,67%) thủ tục hành chính về đất đai; cắt bỏ 08/24 điều kiện thực hiện dịch vụ trong lĩnh vực đất đai (tương đương 33,33%); cắt bỏ 08 loại giấy tờ như hồ sơ cấp Giấy chứng nhận lần đầu bỏ giấy tờ xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về đủ điều kiện tồn tại nhà ở, công trình.

Bộ trưởng lấy ví dụ như lĩnh vực đất đai, Chủ tịch UBND cấp xã quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, thu hồi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư nhằm phát huy vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức các cấp, không để tình trạng đùn đẩy, né tránh và chậm trễ trong việc triển khai các nhiệm vụ, quyền hạn.v.v..

Việc nộp hồ sơ để thực hiện đăng ký, cấp Giấy chứng nhận thì người yêu cầu đăng ký được lựa chọn một trong các nơi nộp hồ sơ trên địa bàn cấp tỉnh. Cơ quan giải quyết thủ tục hành chính về đất đai không được yêu cầu người sử dụng đất phải thực hiện chỉnh lý hồ sơ, giấy tờ liên quan đến đất đai sau khi sắp xếp, tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp mà thực hiện đồng thời khi người sử dụng đất thực hiện thủ tục hành chính hoặc trên cơ sở nhu cầu của người sử dụng đất.

UBND cấp xã khi thực hiện thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất tại các Điều 137, 138, 139 và 140 Luật Đất đai không phải thực hiện riêng việc xác nhận về sự phù hợp với quy hoạch, không tranh chấp, đất sử dụng ổn định. (Ví dụ: theo quy định của Luật Đất đai thì khi người dân muốn được cấp Giấy chứng nhận phải có xác nhận về sử dụng ổn định, không có trách chấp, nguồn gốc đất... thì nay người dân có nhu cầu cấp Giấy chứng nhận lần đầu sẽ không phải làm).